GIẢM TAI NẠN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG

1-Tai nạn lao động trong xây dựng.

Tai nạn lao động trong xây dựng là một trong những vấn đề lớn mà bất kỳ dự án xây dựng, các công ty xây dựng, nhà quản lý xây dựng phải đối mặt trong quá trình triển khai các dự án xây dựng. Việc để xảy ra tai nạn lao động trong xây dựng có những ảnh hưởng tiêu cực vô cùng lớn với các bên liên quan:

Với người lao động: thiệt mạng, thương tật, ảnh hưởng tới công việc, đời sống, tinh thần của bản thân và gia đình

Với công ty sử dụng lao động và đơn vị tư vấn giám sát, chủ đầu tư: phải tốn tiền đền bù thiệt hại cho người lao động, tiền thiệt hại tài sản, tiền thiệt hại lãi suất cũng như các chi phí cơ hội do dự án bị chậm tiến độ, dự án có thể bị chậm tiến độ do bị cơ quan nhà nước đình chỉ thi công, điều tra, ảnh hưởng tới uy tín của công ty, thậm chí trong các trường hợp nghiêm trọng thì những người có trách nhiệm có thể phải chịu phạt tù.

Với xã hội: thiệt hại về nguồn lao động, về tài sản, người lao động bị thương tật sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội, giảm sức thu hút của môi trường đầu tư.

Những vụ tai nạn lao động nghiêm trọng trên công trình xây dựng như: vụ tai nạn tháng 4.2006, tại công trình xây dựng nhà cao tầng ở TP.Tân An Vĩnh Long do sập cả tòa nhà 6 tầng đang trong giai đoạn hoàn thiện làm chết 7 công nhân, bị thương 8 người; vụ tai nạn ngày 26.9.2007,  trên công trình xây dựng cầu Cần Thơ, làm 55 công nhân tử vong và 80 người bị thương; vụ tai nạn trên công trình thuỷ điện Bản Vẽ ngày 15/12/2007 làm chết 18 người; vụ tai nạn tháng 6/2020, tại công trình xây dựng Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang mới, làm 3 công rơi từ tầng 6 xuống hố thang máy, trong đó có 1 người tử vong; vụ tai nạn ngày 14/05/2020 trên công trình xây dựng trong KCN Giang Điền (huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai) làm chết 10 công nhân, 15 người bị thương; vụ tai nạn ngày 25/05/2023 tại công trình xây dựng ở Hải Châu, Đà Nẵng làm 2 người chết, 3 người bị thương; vụ tai nạn ngày 12/12/2023 tại công trình xây dựng ở Quận 7, Tp Hồ Chí Minh làm 3 người tử vong; vụ tai nạn ngày 15/4/2024, tại quận Hoàn Kiếm Hà Nội khi đang sửa chữa nhà, nhóm công nhân có 2 công nhân tử vong, 2 người bị thương; vụ tai nạn ngày 18/6/2024, tại Công trình cải tạo mở rộng trường mầm non Đông Yên B,  Quốc Oai, Hà Nội, hậu quả làm 03 người tử vong và 07 người bị thương…Ngoài ra còn nhiều vụ tai nạn khác hàng năm trên các công trình xây dựng làm chết người, bị thương một vài người mà không thể kế ra hết được.

2-Các loại tai nạn lao động trong xây dựng.

2.1-Tai nạn do ngã

Các vụ tai nạn do ngã từ trên cao chiếm tới 1/3 tổng số các ca tử vong do tai nạn trên công trường xây dựng. Nguyên nhân gây ra té ngã có thể do giàn giáo lắp không chính xác, do vách tường hở, do lỗ hổng trên sàn nhà hoặc do không có thanh chắn. Ngoài ra, nhiều người lao động không được trang bị dây đai đúng kỹ thuật, sử dụng thang không có bảo hộ, cùng với hệ thống thanh thép không được bảo vệ (có thể đâm hoặc xiên vào người) cũng là những nguyên nhân dẫn tới mất an toàn lao động.

Theo quy định về các yêu cầu an toàn cho giàn giáo, khi lắp giàn giáo phải do những người có kinh nghiệm và được giám sát, kiểm tra kỹ càng bởi người có trách nhiệm tại công trường. Tuy nhiên trong thực tế, vấn đề này chưa được quan tâm nhiều. Khi thi công trên giàn giáo tại các công trình xây dựng, nhiều công nhân không có ý thức bảo vệ bản thân khi không sử dụng dụng cụ bảo hộ, thang, dây đai…

2.2. Tai nạn do vật rơi

Các công cụ, thiết bị nặng rơi từ trên cao xuống, đặc biệt tại các công trình thi công với độ cao lên tới 30-50m là một rủi ro tai nạn lao động lớn. Mũ bảo hộ của công nhân chỉ chống đỡ được một lực vừa phải và có giới hạn; nếu khu vực xây dựng không được rào chắn cẩn thận thì người đi đường cũng có thể trở thành nạn nhân khi có vật rơi từ cần cẩu, giàn giáo hoặc khu vực đang thi công.

2.3. Tai nạn do hào rãnh

Khi đào rãnh, hầm, hào thường có nguy cơ gây ra tai nạn, thậm chí thương vong. Nguy cơ tai nạn khi xảy ra lở rãnh, sập hầm, hào cao hơn 112% so với các khu vực khác:

• Công nhân có thể bị mắc kẹt và bị vùi lấp trong hố do sụt lở.
• Công nhân có thể bị va đập và bị thương khi đào xúc do các vật liệu rơi.
• Công nhân có thể bị rơi xuống hố khi sụt lở thành hố đào.
• Xe và thiết bị làm việc quá sát miệng hố, dẫn đến nguy cơ sụt mép hố
• Công nhân có thể bị ngạt thở hoặc nhiễm độc do những khí độc khi đào bới do môi trường làm việc thiếu oxy, do khí thải của động cơ diesel hay động cơ xăng trong quá trình làm việc.

2.4. Tai nạn do điện.

Tai nạn do điện là một trong những rủi ro tai nạn lao động dễ dẫn đến thiệt mạng nhất. Các hoạt động dẫn tới tai nạn điện giật , chập điện tại công trình xây dựng bao gồm việc sử dụng các thiết bị điện bị hở, hỏng mạch hoặc khi công nhân hàn điện, hàn xì sử dụng oxy và axetylen hoặc hàn dùng khí gas.

Khi thi công gần đường dây điện trên cao, dây điện đi ngầm có thể có nguy cơ bị điện giật, phóng điện dẫn đến tai nạn và nguy cơ tử vong. Tai nạn lao động do giật điện, chập điện là một trong những rủi ro tai nạn lao động dễ dẫn đến thiệt mạng nhất.

2.5. Tai nạn do hóa chất

Công trường xây dựng là nơi có thể phải sử dụng nhiều loại hóa chất nguy hiểm và việc phơi nhiễm do tiếp xúc quá mức với các loại hóa chất này có thể dẫn đến thương tích cho người lao động. Thương tích như bỏng, tổn thương sâu có thể xảy ra khi người lao động tiếp xúc trực tiếp (chạm vào) hóa chất, tiếp xúc nhiều lần hoặc tiếp xúc trong thời gian quá dài.

2.6. Tai nạn do ráng sức & làm việc không đúng tư thế

Khi làm việc, nếu nâng hoặc nhấc vật nặng quá sức hoặc không đúng tư thế có thể gây ra những chấn thương cho tay, chân và lưng. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến chấn thương RSI – loại chấn thương phổ biến và là chấn thương căng thẳng lặp đi lặp lại.

2.7. Tai nạn do thiết bị nặng và máy móc

Ngoài việc nhấc các vật nặng quá sức và sai tư thế, việc sử dụng các thiết bị nặng cũng là một rủi ro gây ra tai nạn lao động tại công trình xây dựng. Việc máy móc bị trục trặc, hỏng hóc hoặc bị đổ tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới tính mạng của công nhân.

Ngoài ra, khi vận hành các thiết bị, máy móc phức tạp như cần trục, xe nâng, máy xúc mà xảy ra sự cố cũng có khả năng dẫn tới tai nạn. Rủi ro tai nạn lao động cũng có thể xảy ra khi công nhân vận hành các thiết bị, máy móc phức tạp như cần trục, xe nâng, máy xúc …

2.8. Tai nạn do cháy nổ.

Dù ít phổ biến hơn các rủi ro tai nạn lao động khác, tai nạn do cháy nổ cũng để lại thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Những rủi ro tai nạn lao động do cháy nổ chủ yếu xảy ra do không tuân thủ quy định an toàn cháy nổ, lỗi máy móc hoặc sử dụng hóa chất.

Công nhân có thể gặp phải rủi ro tai nạn lao động trong quá trình lưu trữ, bảo quản, vận chuyển và sử dụng các vật liệu dễ cháy, nổ như xăng hoặc dầu cho các máy xây dựng có sử dụng động cơ đốt trong như ôtô, máy xúc, máy ủi hoặc máy phát điện… Ngoài ra, rủi ro khi sử dụng chất tẩy rửa, sơn, dán keo (các bộ phận công trình) với dung môi là hợp chất của xăng hoặc dầu cũng là nguyên nhân gây ra tai nạn cháy nổ.

3. Các yếu tố gây tai nạn lao động trên công trình xây dựng

3.1. Bất cẩn trong công tác bảo dưỡng

Ngành xây dựng thường sử dụng nhiều máy móc thiết bị, đòi hỏi công nhân phải làm việc trong một môi trường khá nguy hiểm. Việc bất cẩn trong công tác bảo dưỡng có thể gây ra những tai nạn thương tâm không đáng có

Từ những rủi ro tai nạn lao động và nguyên nhân kể trên, có thể đề xuất áp dụng một số biện pháp sau nhằm giảm thiểu nguy cơ tai nạn lao động trong xây dựng:

4.1. Trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ lao động.

Để giảm nguy cơ công nhân bị chấn thương, tai nạn trong quá trình thi công công trình; gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng công nhân và tiến độ thi công công trình; nhà thầu cần trang bị cho công nhân đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động cá nhân như: quần áo bảo hộ, giày, mũ, khẩu trang, găng tay, kính bảo hộ…. Công nhân khi vào công trường cần phải đảm bảo những yêu cầu sau:

• Đội mũ bảo hộ lao động & cài quai chắc chắn.
• Mặc áo phản quang, bảo hộ lao động khi thi công.
• Mang giày bảo hộ lao động chống đinh đúng quy định

4.2. Trang bị hệ thống biển báo tại công trình xây dựng

Nhà thầu cần trang bị hệ thống biển báo và thông báo tới công nhân về nội dung của các biển báo này tại công trình. Ngoài các ký hiệu chỉ dẫn về sự nguy hiểm, các biển báo có thể được phân biệt bằng màu để tăng tính trực quan, ví dụ:

• Màu đỏ là biển báo cấm: cấm lửa, cấm vào, hạn chế tốc độ…
• Màu xanh dương là biển báo hướng dẫn thực hiện: đi lối nào, khu vực hút thuốc, điểm tập trung…
• Màu vàng là biển báo cảnh báo nguy hiểm: chú ý điện cao áp, chú ý hố sâu nguy hiểm, chú ý vật rơi…

Nhà thầu cần trang bị hệ thống biển báo để giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động. Công nhân khi đi vào công trường phải chú ý quan sát biển báo và chấp hành chỉ dẫn để đảm bảo lối đi an toàn và sử dụng đúng thiết bị.

4.3. Xây dựng quy định an toàn khi làm việc trên giàn giáo, làm việc trên cao

Khi làm việc trên cao, nhà thầu chú ý những lưu ý sau để giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động:

• Công nhân làm việc trên cao phải đo huyết áp trước khi làm việc để đảm bảo có sức khỏe phù hợp
• Công nhân phải được đào tạo đầy đủ về an toàn lao động ngành xây dựng & phải có giấy phép làm việc được cấp bởi giám sát an toàn hoặc cán bộ an toàn sau khi đã tiến hành kiểm tra hiện trường
• Nhà thầu phải tuân thủ các quy định về hệ thống treo giàn giáo. Cần nắm rõ các màu thẻ: thẻ màu xanh (giàn giáo được phép sử dụng), thẻ màu vàng (giàn giáo đang được sửa chữa) và thẻ màu đỏ (không được sử dụng giàn giáo) và chỉ sử dụng giàn giáo có thẻ xanh
• Đảm bảo 100% công nhân sử dụng dây an toàn toàn thân và móc dây an toàn vào vị trí chắc chắn trong quá trình làm việc
• Quanh khu vực giàn giáo phải được che chắn bằng các lưới an toàn, hạn chế vật rơi ra ngoài khu vực thi công.
• Công nhân không được sử dụng rượu, bia & các chất kích thích khác khi làm việc. Không đùa nghịch khi làm việc trên cao, không làm việc trên giàn giáo khi thời tiết mưa hay gió mạnh.

4.4. Tiến hành  đào tạo và giám sát an toàn lao động.

Đào tạo về an toàn lao động:  người lao động đều phải được đào tạo về an toàn lao động trước khi làm việc, nếu cần thiết phải tổ chức các buổi họp ngắn về an toàn lao động trước mỗi ca làm việc.

Giám sát an toàn lao động: dự án cần có chuyên gia tư vấn về an toàn lao động, đặc biệt phải có cán bộ an toàn lao động. Cán bộ giám sát an toàn lao động phải liên tục giám sát, nhắc nhở, có biện pháp bắt buộc tuân thủ các quy định về an toàn lao động trên công trình xây dựng.

Việc áp dụng đồng thời nhiều biện pháp trên sẽ giúp các chủ đầu tư, nhà thầu, người lao động giảm nguy cơ tai nạn. Công trình xây dựng không xảy ra tai nạn lao động cũng chính là một thành công lớn cho tất cả các bên tham gia dự án.

Tham khảo thêm:

https://moc.gov.vn/vn/tin-tuc/1145/51898/nhung-giai-phap-nham-giam-thieu-tai-nan-lao-dong-trong-linh-vuc-xay-dung.aspx

https://hopdaithanh.com/12-ky-nang-quan-ly-xay-dung/