Lầu Năm Góc hay còn gọi là Ngũ Giác Đài (tiếng Anh: Pentagon), đây là trụ sở của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ. Lầu Năm Góc cũng chính là biểu tượng của quân đội Hoa Kỳ, do đó cụm từ Lầu Năm Góc cũng thường được dùng để ám chỉ Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, sự lãnh đạo của cơ quan này hay quân đội Hoa Kỳ. Tòa nhà này nằm ở Quận Arlington, Virginia, Hoa Kỳ, kiến trúc của tòa nhà là sự hòa trộn giữa phong cách phục hưng cổ điển, hiện đại và chủ nghĩa cổ điển giản lược.
Ngoài ý nghĩa biểu tượng về quân sự và chính trị, Lầu Năm Góc cũng là một công trình xây dựng nổi tiếng được nhiều người biết tới. Tuy nhiên có những điều về Lầu Năm Góc mà không phải ai cũng biết, dưới đây là 10 điều có thể bạn chưa biết về công trình này:
1. Tại sao tòa nhà này lại có hình ngũ giác?
Thông thường đa số các tòa nhà lớn được quy hoạch bài bản sẽ có bốn mặt, nhưng tòa nhà này lại có 5 mặt, điều gì đã khiến nó trở lên đặc biệt như vậy?
Khu đất mà Lầu Năm Góc ban đầu được quy hoạch xây dựng là một khu đất khác với vị trí hiện tại, khu đất đó có 5 mặt đường bao quanh, vì vậy các kiến trúc sư đã thiết kế một tòa nhà năm mặt. Tuy nhiên vị trí đó năm gần nghĩa trang quốc gia Arlington nổi tiếng, Tổng thống Franklin Delano Roosevelt lo ngại việc xây dựng tòa nhà ở vị trí đó sẽ cản trở tầm nhìn ra Washington từ nghĩa trang Arlington. Vì vậy Roosevelt đã quyết định di chuyển tòa nhà đến vị trí hiện tại, nhưng vẫn giữ nguyên thiết kế năm mặt.
2. Lầu Năm Góc từng là tòa nhà văn phòng có diện tích lớn nhất thế giới trong 80 năm.
Lầu Năm Góc rất lớn, thực sự rất lớn. Đây là tòa nhà văn phòng thấp tầng lớn nhất thế giới từ năm 1943 đến năm 2023, khi nó bị tòa nhà Surat Diamond Bourse ở bang Gurajat Ấn Độ vượt mặt. Toàn bộ tòa nhà Điện Capitol (tòa nhà quốc hội Hoa Kỳ) của Hoa Kỳ có thể nằm gọn bên trong bất kỳ hình nêm nào trong năm hình nêm của tòa nhà. Tòa nhà có diện tích là 620 000 mét vuông không gian văn phòng (gấp ba lần diện tích sàn của Tòa nhà Empire State), 7.754 cửa sổ và 28.2 km hành lang. Tuy nhiên, thiết kế nan hoa và vòng tròn của tòa nhà có nghĩa là chỉ mất khoảng 7 phút để đi bộ giữa hai điểm xa nhất trong tòa nhà.
3. Ngày 11 tháng 9 có ý nghĩa kép đối với Lầu Năm Góc.
Các nhà xây dựng đã khởi công xây dựng tòa nhà này vào ngày 11 tháng 9 năm 1941. Mốc lịch sử này lặp lại một lần nữa sau đúng 60 năm. Vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 diễn ra ở Mỹ, 1 trong các mục tiêu là Lầu Năm Góc và nó đã bị hư hại nhất định sau vụ tấn công khủng bố này.
4. Những người xây dựng đã tiết kiệm vật liệu đáng kể.
Trong quá trình xây dựng, những người tham gia xây dựng đã tiết kiệm được 1 lượng sắt thép đáng kể, ước tính có thể đủ thép để đóng một thiết giáp hạm. Có tới 689 000 tấn cát và sỏi được sử dụng để làm bê tông cốt thép của tòa nhà, bao gồm 41.000 cọc bê tông, số cát sỏi này lấy từ Sông Potomac gần đó.
5. Trước năm 2011, chỉ có một thang máy chở người trong Lầu Năm Góc.
Thực tế là trước năm 2011 trong tòa nhà này chỉ có 1 thang máy, dành riêng cho Bộ trưởng quốc phòng. Tuy nhiên một dự án cải tạo kéo dài 17 năm đã hoàn thành vào năm 2011, dự án đã lắp 70 thang máy chở người trong tòa nhà. Trước thời điểm thang máy được đưa vào sử dụng quy mô lớn năm 2011, những người không thể sử dụng cầu thang phải sử dụng những đường dốc dài (ramp) để di chuyển giữa các tầng.
6. Dự án cải tạo lắp thang máy có thể đã cứu được hàng nghìn sinh mạng.
Lầu Năm Góc được chia thành năm phần, dự án cải tạo đang được tiến hành từng phần khi những kẻ khủng bố lái Chuyến bay 77 của American Airlines đâm vào Lầu Năm Góc ngày 11 tháng 9 năm 2001, khiến 189 người thiệt mạng. Chiếc máy bay đâm vào khu số 3, nơi vừa hoàn thành việc cải tạo, nhưng mới chỉ có khoảng 800 trong số 4.500 người thường làm việc ở đó quay trở lại văn phòng của họ. Ngoài ra, hệ thống phun nước cứu hỏa mới, hỗ trợ kết cấu bổ sung và cửa sổ chống nổ đã giúp giảm thiểu thiệt hại cho tòa nhà xuống mức tối thiểu. Tất cả những yếu tố hi hữu may mắn này có khả năng cứu thêm nhiều sinh mạng.
7. Thời gian xây dựng ngắn kỷ lục.
Với hơn 620 000 mét vuông văn phòng, nhiều khu vực yêu cầu những thiết kế và điều kiện đặc biệt cho phù hợp với công năng tòa nhà của Bộ Quốc Phòng. Tuy nhiên tòa nhà được xây dựng xong trong thời gian ngắn kỷ lục, việc xây dựng hoàn thành vào ngày 15 tháng 1 năm 1943, chỉ 16 tháng sau khi bắt đầu. Hơn 15.000 công nhân có mặt tại công trường suốt ngày đêm và tình trạng thiếu hụt không gian văn phòng thời chiến khiến một số nhân viên đã chuyển đến trước khi Lầu Năm Góc hoàn thành hoàn toàn. Tuy nhiên, tốc độ được đẩy nhanh quá và phải đảm bảo chất lượng cũng đồng nghĩa chi phí phải tốn kém hơn: ban đầu dự toán ngân sách là 35 triệu đô la, nhưng chi phí cuối cùng là 63 triệu đô la, hơn 900 triệu đô la theo giá trị năm 2018.
8. Người giám sát dự án đặc biệt .
Đại tá Leslie Groves, một sĩ quan của Công binh Lục quân Hoa Kỳ (sau này lên đến trung tướng), là người phụ trách giám sát việc xây dựng Lầu Năm Góc vào tháng 8 năm 1941. Ông làm việc sáu ngày một tuần tại văn phòng của mình ở Washington. Sau đó, vào Chủ Nhật, ông đến thăm dự án mà ông cảm thấy cần sự quan tâm nhất. Giám sát xây dựng Lầu Năm Góc là một khối lượng công việc khổng lồ và áp lực vô cùng lớn, mô tả về áp lực này chính Groves đã từng nói: “Tôi hy vọng được đến một chiến trường để có thể được bình yên một chút”.
Tuy nhiên lịch sử đôi khi cũng khá bất ngờ. Thay vào đó, Groves được giao nhiệm vụ chỉ đạo Dự án Manhattan – dự án bí mật của Hoa Kỳ nhằm chế tạo bom nguyên tử. Cuối cùng dự án này thành công, Groves ghi tên mình vào 2 dự án lớn của Hoa Kỳ, 1 trong số đó cũng là những dự án có ảnh hưởng vô cùng lớn đến lịch sử loài người.
9. Lầu Năm Góc là tòa nhà đầu tiên không phân biệt chủng tộc ở Virginia.
Lầu Năm Góc được thiết kế khi chế độ phân biệt chủng tộc là luật ở Virginia. Nhưng Roosevelt đã ký một sắc lệnh hành pháp vào năm trước, trong đó cấm phân biệt đối xử với nhân viên chính phủ trên cơ sở chủng tộc, tín ngưỡng, màu da hoặc quốc tịch. Do đó Lầu Năm Góc trở thành tòa nhà duy nhất ở Virginia không thực thi chế độ phân biệt chủng tộc. Vì chế độ phân biệt chủng tộc là luật của tiểu bang, Lầu Năm Góc được xây dựng với số phòng tắm gấp đôi so với nhu cầu của một tòa nhà không phân biệt chủng tộc có quy mô như vậy.
10. Trong một thời gian, có một căn hộ bí mật tại Lầu Năm Góc.
Đại tá Grove được biết đến rộng rãi là cấp trên khó tính và yêu cầu cao. Một trong những cấp phó của ông, Thiếu tá lục quân Robert Furman, phải có mặt tại Lầu Năm Góc vào mọi giờ trong ngày và đêm. Đôi khi ông ấy phải đi nhiều ngày mà không về nhà. Để có thể ngủ một chút, Furman đã yêu cầu các nhà thầu Lầu Năm Góc xây dựng một căn hộ bí mật giữa các bức tường của nơi sẽ trở thành văn phòng của Quân đoàn hậu cần lục quân Hoa Kỳ. Ông và một số phó tướng khác của Grove sẽ sử dụng căn hộ để ngủ một giấc, tắm rửa và quay lại làm việc. Furman tiếp tục sử dụng căn hộ trong các chuyến công tác trở về Washington khi ông làm sĩ quan tình báo trong Dự án Manhattan, nhưng ông buộc phải giao nộp chìa khóa vào năm 1943 khi ông bị các sĩ quan của quân đoàn hậu cần phát hiện khi rời khỏi căn hộ.
Lầu Năm Góc được coi là một danh lam lịch sử của Hoa Kỳ và có tên trong Sổ địa danh lịch sử quốc gia Hoa Kỳ.
Tham khảo thêm:
ĐẬP HOOVER: KỲ QUAN KĨ THUẬT THẾ GIỚI